Het gaat niet zo goed in Birma. Een democratiseringsproces gaat met horten en stoten. Maar wanneer het Birmese leger op het platteland onverstoord verder gaat met plunderen, serieus militair geweld en protesten met geweld worden neergeslagen, dan wordt ‘democratiseringsproces’ wel een breed begrip.

Koningin Maxima

Naar buiten toe lijkt dit proces echter prima op koers. Vandaag is Koningin Maxima aangekomen in Birma, waar ze diverse vertegenwoordigers uit de Birmese financiële sector ontmoet. Ze geeft onder andere advies over microcredieten. Dat haar bezoek méér betekent dan alleen financiële advisering, maakt haar ontmoeting met de Birmese president Thein Sein later deze week duidelijk. Maxima’s hoogeplaatste bezoek aan Birma onderstreept ook de goede banden tussen beide landen. Haar bezoek lijkt legitiem, na de handelsmissie eind 2014 geleid door minister Ploumen. Sinds de Birmese belofte van democratisering in 2012, buitelden de internationale handelsmissies over elkaar heen, om als eerste contracten te sluiten. Zo ook van uit Nederland.

Toenemend geweld

Doordat de internationale pers nog altijd nauwelijks toegang heeft buiten centraal Birma, lezen we vooral nieuws uit het gebied rond de hoofdstad. Over Aung San Suu Kyi, die na jarenlang huisarrest nu in het parlement zit. En over de vredesonderhandelingen, die momenteel plaatsvinden tussen de diverse etnische minderheden en de Birmese overheid. Als je dat leest, begrijp je wel dat Maxima naar Birma afreist.

Wat niet in het in het nieuws komt, is het toenemende geweld van het Birmese leger tegen deze minderheden. Het gaat hierbij niet om incidenten; het Birmese leger is actief in het westen van Birma (Arakan en Chin State), in het noorden (Kachin State) en het oosten (Shan State en Karen State, waar de Birma Actie werkt). Gebieden waar de internationale media geen toegang krijgen. Klik op het kaartje voor een overzicht van de huidige conflictgebieden:

‘The artillery shelling fell close to the cultivation fields of the villagers. It creates insecurity for them. The Burma Army tells us that we should not fight each other, as our leaders are having peace talks, but they are launching artillery shells into our areas. They are not doing what they saying.’ Woordvoerder Karen mensenrechtengroep – 2 maart 2015

Buitenlandse bedrijven

De belangrijkste oorzaak van het recente geweld op het platteland ligt in de economische sfeer. Het gaat veelal om gebieden waar grote economische projecten met buitenlandse bedrijven zijn gepland, waar de dorpsbewoners vervolgens voor moeten wijken: houtkap (Kachin State) en water-energie projecten (Karen en Shan State). De buitenlandse bedrijven die vanwege het democratiseringsproces nieuwe mogelijkheden zagen in Birma, zouden nu juist extra alert moeten zijn op mensenrechtenschendingen.

‘Shells were dropped in our village on Feb. 16 2015. Our houses were damaged and villagers were injured. We want a safe place. Soldiers went door-to-door stealing things from villagers.’ Bewoner van dorp Nam Phet Ka, noord Shan state.

Wat betekent dit voor de Birma Actie?

‘Ai, gevechten in oost Birma,’ hoor ik je denken. ‘Wat betekent dit voor het onderwijsproject van de Birma Actie?’

Praktisch gezien gelukkig weinig, maar tegelijkertijd heel veel. Het Birmese leger is actief in een gebied op enkele tientallen kilometers van ons project. Hun activiteit is specifiek gericht op de locatie waar een dam gebouwd wordt. Het is gelukkig te ver weg voor het onderwijsproject om er direct last van te hebben, maar toch dichtbij genoeg voor de bewoners om wéér in angst te leven. Constant de adrenaline door je lijf, omdat je bang bent voor gedwongen arbeid, voor seksueel geweld, of voor diefstal van je toch al schaarse voedsel. Vooral na alle beloften van democratisering is het vertrouwen in de overheid tot een dieptepunt gedaald. Van de projectleider hoor ik dat mensen daar echter niet moedeloos worden, maar strijdbaarder. De roep om goed onderwijs en brede kennis van vreedzame oplossingen wordt alleen maar sterker.

Onderwijs in Birma is heel hard nodig, juist nu! Blijf de Birma Actie steunen!