Begin september dit jaar werd de 21st Century Panglong Conference in Birma gehouden. Een conferentie over de politieke toekomst van een land, dat méér dan 135 (jarenlang onderdrukte) ethnische minderheden telt. Niet alleen een complexe gebeurtenis omdat alle deze etnische minderheden én de huidige politieke leiders daarvoor  met elkaar om tafel moesten. Maar ook omdat sommige groeperingen en het Birmese leger de wapens nog niet hebben neergelegd.

Heldenstatus

Deze Panglong Conferentie had ’21st Century’ in haar naam, omdat er in de 20th Century óók een Panglong Conference was geweest. Om precies te zijn in 1947, toen de Birmese delegatie  werd geleid door de nog altijd geliefde vader van Aung San Suu Kyi, Generaal Aung San. Iets eerder datzelfde jaar werd Birma onder zijn leiding onafhankelijk (van Groot Brittannië). Toen hij in hetzelfde jaar tijdens de Panglong Conference ook nog tot een akkoord kwam met drie gewapende groepen, bereikte hij daarmee een heldenstatus. Vanuit deze positieve invalshoek had men voor deze conferentie dan ook maar dezelfde naam aangehouden. Tegelijkertijd legde dat de lat wel wat hoog, want het land is inmiddels meer dan vijftig jaar dictatorschap, uitsluiting van ethnische minderheden en burgeroorlog verder.

Gemiste kansen

De Panglong Conference van dit jaar september moest de kaders vormen van een land waar alle ethnische groepen zich thuis voelen. Daarvoor was het nodig dat alle groepen om de tafel zouden zitten, en daar ging het bij deze Panglong Conference al een beetje mis. De moslim minderheid de Rohingya waren niet welkom, evenals onder andere de Shan, omdat zij de nationale ceasefire agreement nog niet hebben ondertekend. Ook onhandig was dat alleen de (al dan niet voormalige) gewapende groepen waren uitgenodigd, zonder actieve inbreng van politieke organisaties of vertegenwoordigers vanuit het maatschappelijke veld (vrouwengroepen, vakbonden etc). Kortom, niet iedereen voelde zich vertegenwoordigd. Terwijl het dáár nu eigenlijk juist om ging.

Op zoek naar democratie

De ethnische minderheden willen graag een federale staat. Daarvoor moet de nadruk meer komen te liggen op het proces, dan op een uitkomst. Aung San Suu Kyi en de huidige politiek leiders willen graag een Conferentie met in drie dagen een concreet resultaat. Terwijl duurzame vrede precair is, in een land waar generaties het al meer dan een halve eeuw zwaar hebben. De uiteindelijke uitkomst werd dat teveel mensen zich wéér niet gehoord voelden. Niet het beste scenario. Erkenning, en een oprechte gelijkwaardige samenwerking naar een federale staat, dat is de enige weg naar democratie en blijvende vrede.